สวัสดีคนทำงานมือใหม่! หลายคนที่เพิ่งเริ่มก้าวเข้าสู่โลกของการทำงานอาจจะยังงงกับเรื่องการ ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา เพราะนอกจากจะเป็นเรื่องใหม่แล้ว ยังดูซับซ้อนและน่ากังวลอีกด้วย คำถามยอดฮิตที่มักจะได้ยินบ่อย ๆ คือ "เงินเดือนแค่ไหนที่ต้องเริ่มเสียภาษี?" หรือ "จำเป็นต้องยื่นภาษีทุกคนไหม?"
บทความนี้จะช่วยไขข้อข้องใจเหล่านี้ พร้อมแนะนำวิธีการ ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา อย่างง่ายสำหรับมือใหม่ เพื่อให้คุณจัดการเรื่องนี้ได้ด้วยตัวเองอย่างมั่นใจ โดยไม่ต้องพึ่งพานักบัญชีให้ยุ่งยาก
ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาคืออะไร?
ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา คือภาษีที่เก็บจากรายได้ของคนทำงานทั่วไปตลอดทั้งปี ซึ่งรวมถึงรายได้จากการทำงานประจำ (เงินเดือน) และรายได้ประเภทอื่นๆ เช่น ค่าจ้างรายวัน โบนัส ค่าคอมมิชชั่น เงินได้จากการรับจ้างอิสระ ดอกเบี้ย เงินปันผล ฯลฯ
สิ่งสำคัญที่ต้องเข้าใจคือ แม้ว่าคุณจะถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายจากเงินเดือนทุกเดือนแล้ว แต่คุณยังคงมีหน้าที่ ยื่น ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ประจำปีอยู่ดี เพราะการหักภาษี ณ ที่จ่ายอาจจะมากหรือน้อยกว่าภาษีที่คุณต้องจ่ายจริง เมื่อคำนวณภาษีทั้งปีแล้ว คุณจึงอาจได้เงินภาษีคืน หรือต้องจ่ายเพิ่มก็ได้
เงินเดือนเท่าไหร่ต้องยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา?
คำตอบคือ: ไม่ได้ขึ้นอยู่กับเงินเดือนอย่างเดียว แต่ขึ้นอยู่กับ "เงินได้สุทธิ" ต่อปีภาษี
เงินได้สุทธิ คำนวณได้จาก
เงินได้สุทธิ = เงินได้พึงประเมินทั้งปี - ค่าใช้จ่าย - ค่าลดหย่อน
ปัจจุบัน หากคุณมี เงินได้สุทธิเกิน 150,000 บาทต่อปี คุณต้อง ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา แต่ไม่จำเป็นต้องจ่ายภาษีเสมอไป เพราะยังมีขั้นเงินได้สุทธิ 0-150,000 บาทแรกที่ได้รับการยกเว้นภาษี
ยกตัวอย่างเช่น
1.คนทำงานเงินเดือน 15,000 บาท (รายได้ทั้งปี 180,000 บาท)
- หักค่าใช้จ่าย 50% แต่ไม่เกิน 100,000 บาท = 90,000 บาท
- หักค่าลดหย่อนส่วนตัว = 60,000 บาท
- เงินได้สุทธิ = 180,000 - 90,000 - 60,000 = 30,000 บาท
- ผลลัพธ์: เงินได้สุทธิไม่เกิน 150,000 บาท ไม่ต้องเสียภาษี แต่ควรยื่นภาษี
2.คนทำงานเงินเดือน 25,000 บาท (รายได้ทั้งปี 300,000 บาท)
- หักค่าใช้จ่าย 50% แต่ไม่เกิน 100,000 บาท = 100,000 บาท
- หักค่าลดหย่อนส่วนตัว = 60,000 บาท
- เงินได้สุทธิ = 300,000 - 100,000 - 60,000 = 140,000 บาท
- ผลลัพธ์: เงินได้สุทธิไม่เกิน 150,000 บาท ไม่ต้องเสียภาษี แต่ควรยื่นเพื่อขอภาษีคืน (หากถูกหักไว้)
3.คนทำงานเงินเดือน 30,000 บาท (รายได้ทั้งปี 360,000 บาท)
- หักค่าใช้จ่าย 50% แต่ไม่เกิน 100,000 บาท = 100,000 บาท
- หักค่าลดหย่อนส่วนตัว = 60,000 บาท
- เงินได้สุทธิ = 360,000 - 100,000 - 60,000 = 200,000 บาท
- ผลลัพธ์: เงินได้สุทธิเกิน 150,000 บาท ต้องเสียภาษีตามอัตราก้าวหน้า
ขั้นตอนการยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับมือใหม่
การ ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ไม่ยากอย่างที่คิด มาดูขั้นตอนง่ายๆ กัน
1.เตรียมเอกสารสำคัญ
- แบบ 50 ทวิ (ใบสรุปรายได้ประจำปีจากบริษัท)
- สลิปเงินเดือนทุกเดือน
- หลักฐานการลดหย่อนภาษี เช่น หลักฐานการประกันชีวิต การลงทุน RMF/Thai ESG เป็นต้น
- สำเนาบัตรประชาชน
2.เลือกแบบฟอร์มที่ถูกต้อง
- ภ.ง.ด.90 สำหรับผู้มีรายได้จากเงินเดือนอย่างเดียว
- ภ.ง.ด.91 สำหรับผู้ที่มีเงินเดือนและรายได้อื่นด้วย
3.เลือกช่องทางการยื่น
- ยื่นออนไลน์ที่เว็บไซต์กรมสรรพากร (www.rd.go.th) - แนะนำเพราะสะดวกและรวดเร็ว
- ยื่นด้วยตนเองที่สำนักงานสรรพากรพื้นที่
- ยื่นทางไปรษณีย์
4.กำหนดเวลาในการยื่น
- ภ.ง.ด.90/91 ยื่นได้ตั้งแต่มกราคมถึงมีนาคมของปีถัดไป
- ไม่ยื่นตามกำหนดจะมีค่าปรับ
การยื่นภาษีออนไลน์เป็นวิธีที่สะดวกที่สุด เพียงลงทะเบียนในเว็บไซต์กรมสรรพากร ป้อนข้อมูลตามแบบฟอร์ม ระบบจะคำนวณภาษีให้อัตโนมัติ และคุณสามารถพิมพ์ใบเสร็จรับเงินได้ทันที
เคล็ดลับการลดหย่อนภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับคนเริ่มทำงาน
การรู้จักใช้สิทธิลดหย่อนภาษีจะช่วยให้คุณประหยัดเงินได้มากขึ้น สำหรับคนเพิ่งเริ่มทำงาน ควรรู้จักการลดหย่อนเหล่านี้
1.ค่าลดหย่อนพื้นฐาน
- ค่าลดหย่อนส่วนตัว 60,000 บาท (ได้รับอัตโนมัติ)
- เงินสมทบประกันสังคม (สูงสุด 9,000 บาท)
2.การลงทุนเพื่อลดหย่อนภาษี
- กองทุน Thai ESG - ลงทุนเพื่อความยั่งยืน ลดหย่อนได้สูงสุด 30% ของเงินได้ แต่ไม่เกิน 300,000 บาท
- กองทุน RMF - ลงทุนเพื่อการเกษียณ ลดหย่อนได้สูงสุด 30% ของเงินได้ แต่ไม่เกิน 500,000 บาท (เมื่อรวมกับกองทุนเพื่อการเกษียณอื่นๆ)
- ประกันชีวิต - ลดหย่อนได้ตามที่จ่ายจริงแต่ไม่เกิน 100,000 บาท
อย่าลืมว่า การลงทุนในกองทุนเพื่อลดหย่อนภาษีต้องศึกษาเงื่อนไขให้ดี เพราะมีการล็อกระยะเวลาการถือครอง หากขายก่อนกำหนดจะต้องคืนสิทธิประโยชน์ทางภาษี
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาครั้งแรก
ถ้าเงินเดือนไม่ถึงเกณฑ์ต้องยื่นภาษีหรือไม่?
ไม่จำเป็นต้องยื่น หากรายได้ทั้งปี ไม่เกิน 150,000 บาท เพราะอยู่ในเกณฑ์ที่ ได้รับยกเว้นภาษีแต่หากมีการถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายไว้แล้ว ควรยื่นเพื่อขอคืนภาษี
ทำงานไม่ครบปีต้องยื่นภาษีหรือไม่?
หากรายได้ทั้งปีเกิน 150,000 บาท ต้องยื่นภาษีตามปกติ แม้ว่าจะทำงานไม่ครบปี
ถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายแล้วต้องยื่นภาษีอีกหรือไม่?
ยังต้อง ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ประจำปี เพราะการหักภาษี ณ ที่จ่ายเป็นเพียงการประมาณการภาษีเท่านั้น ยังต้องนำรายได้ทั้งปีมาคำนวณภาษีที่แท้จริง
ยื่นภาษีล่าช้ามีบทลงโทษอย่างไร?
- ยื่นแบบแต่ชำระภาษีล่าช้า: ต้องเสียค่าปรับและเสียภาษีเพิ่ม 1.5% ต่อเดือนของเงินภาษีที่ต้องชำระ
เริ่มต้นทำงาน เริ่มต้นวางแผนภาษีอย่างชาญฉลาด
การ ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ไม่ใช่เรื่องน่ากลัวอย่างที่คิด เมื่อเข้าใจหลักการพื้นฐาน ทราบเกณฑ์เงินเดือน และรู้จักการลดหย่อนภาษี คุณก็สามารถจัดการภาษีได้ด้วยตัวเองอย่างมั่นใจ
เริ่มต้นดูแลเรื่องภาษีตั้งแต่วันนี้ ไม่เพียงแต่จะช่วยให้คุณปฏิบัติตามกฎหมายได้ถูกต้อง แต่ยังเป็นการวางรากฐานสู่ความมั่นคงทางการเงินในอนาคตอีกด้วย
อย่าลืมว่า การเก็บเอกสารสำคัญและวางแผนลดหย่อนภาษีตั้งแต่ต้นปี จะช่วยให้การ ยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ของคุณเป็นเรื่องง่ายและได้ประโยชน์สูงสุด!